🌹سیری در آیات حج 20🌹
🌹سیری در آیات حج 20🌹
( برداشت های تربیتی از آیات حج)
🕋 *ثمَّ لْیَقْضُوا تَفَثَهُمْ وَ لْیُوفُوا نُذُورَهُمْ وَ لْیَطَّوَّفُوا بِالْبَیْتِ الْعَتِیقِ* «سوره حج ایه 29»
✳️(زائران خانه خدا در روز عید قربان که قربانى کردند) *سپس باید آلودگى خود را بر طرف سازند وبه نذرهاى خود وفا کنند و بر گرد خانه‌ى کهن و آزاد (کعبه) طواف نمایند.*
🌱 *هدف تربیتی* :بیان اهمیت بهداشت جسمی و روانی در حج
🌱 *هدف رفتاری* :تن و جسم ،لباس و جامعه خود را از آلودگی ها پاک کنید ، زبان خود را از سخنان ناشایست پاک کنید .
🌱 *واژه شناسی* : *تفث* : *چرک* . اصل آن چرک ناخن و غیره است که باید از بدن زایل شود.
*عتیق* : *کهن* ، *آزاد* طبرسى درباره آن چند وجه نقل کرده است. از جمله اینکه کعبه را بیت عتیق مىگوئیم که از ملک بودن بکسى، آزاد است .
🌹 *برداشت از آیه* :
✅1/ پس از چند روز انجام مناسک و حضور در بیابان و صحرای عرفات ، مشعر الحرام و منی و خستگی و ژولیدگی ، اکنون باید به بهداشت و نظافت جسمی خود پرداخت ، جامه را پاکیزه کرد ، موی سر را زدود یا کوتاه کرد ، ناخن ها را گرفت ، این موارد به بهداشت جسم و تن و ظاهر مربوط است، اسلام دین طهارت و پاکیزگی و آراستگی است. ( *ثمَّ لْیَقْضُوا تَفَثَهُمْ* )
✅2/ از نظر رفتاری و بهداشت روانی نیز توصیه هایی شده است از جمله این که طبق فرمایش امام صادق علیه السلام واژه *تفث*فقط شامل آلودگی جسمی نیست .
❇️ ابوبصیر گوید: امام صادق علیه السلام (درباره‌ِی این سخن خداوند: ثُمَّ لْیَقْضُوا تَفَثَهُمْ؛ فرمود: «منظور، *سخنان ناپسندی است‌که بر زبان انسان مُحرم جاری می‌شود؛ پس چون وارد مکّه شود و زبان به سخنی شایسته بگشاید، کفّاره‌ی آن سخن ناپسندی خواهد بود که از او صادر شده است».* بنابر این حجاج باید مراقب زبان و گفتار و رفتار خویش نیز باشند و آن را از آلودگی پاک کنتد .
✅3/ *دستور بعدی وفای به عهد و انجام هر نذری است که فرد متعهد شده است* *،(وَ لْیُوفُوا نُذُورَهُمْ )*
✅4/ پس از آن به انجام طواف کعبه دستور داده است که منظور طواف حج و طواف نساء است .
✅5/ نکته دیگر در این آیه نامگذاری خانه خدا به " بیت عتیق است ، خانه ای که آزاد از مالکیت و سلطه دیگران است ، خانه ناس است ، پس متعلق به فرد خاص ، یا حکومتی خاص یا قوم قبیله مشخصی نیست، کعبه خانه ای آزاد برای آزادگان است.در این رابطه به روایت زیر توجه فرمایید:
عَنْ أَبَانِ‌بْنِ‌عُثْمَانَ عَمَّنْ أَخْبَرَهُ عَنْ أَبِی‌جَعْفَرٍ (علیه السلام) *قَالَ: قُلْتُ لَهُ لِمَ سُمِّیَ الْبَیْتُ الْعَتِیقَ قَالَ هُوَ بَیْتٌ حُرٌّ عَتِیقٌ مِنَ النَّاسِ لَمْ یَمْلِکْهُ أَحَدٌ.*
🌱 ( ابان‌بن‌عثمان از کسی‌که از امام باقر (برایش نقل نموده، روایت کرده است‌که: از امامباقر (پرسیدم: « چرا کعبه، بیت عتیق نامیده شده است»؟ حضرت فرمود: «چون خانهای آزاد و رها شده از مردم است و کسی مالک آن نیست».
🌹 *روایت مرتبط با آیه* :
❇️معاویه‌بن‌عمّار گوید: امام صادق (فرمود: «چون احرام بستی مراقب باش که تقوای الهی را از دست ندهی و هرچه بیشتر به یاد خدا باشی و جز به نیکی، لب به سخن باز نکنی... و تا آن حدّ پارسا باش که از نافرمانی خدا تو را باز بدارد، چراکه خداوند عزّوجلّ می‌فرماید: ثُمَّ لْیَقْضُوا تَفَثَهُمْ وَ لْیُوفُوا نُذُورَهُمْ وَ لْیَطَّوَّفُوا بِالْبَیْتِ الْعَتِیقِ؛ از مصادیقِ «تفَث» این‌است‌که در حال احرام، زبان به سخنی ناپسند بگشایی؛ پس چون وارد مکّه شوی و گرد خانه‌ی خدا طواف کنی و زبان به سخنی شایسته (همچون ثنا و دعا) بگشایی، کفّاره‌ی آن سخن ناپسند خواهد بود».
